اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

۹۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سوال و جواب» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰


دی سولفیرام

مرد 30 ساله‌ای را روز گذشته به دلیل بریدگی در دست بخیه کرده و با دستور سفالکسین مرخص میکنید. بیمار روز بعد با گرگرفتگی، تهوع، تعریق و سردرد و درد قفسه سینه و شکم به شما مراجعه میکند. علایم دال بر عفونت زخم دیده نیمشود. آنتی بیوتیک را مرتب مصرف کرده استو و عنوان میکند که 30 دقیقه قبل میزان اندکی عرق سگی خورده است.

در علایم حیاتی بیمار ضربان قلب 120 و فشارخون  90/55 دارد. اشباع اکسیژن 97% در هوای اتاق است. تب ندارد.

از بیمار نوارقلبی انجام میوشد که تاکیکاردی سینوسی است.

در این بیمار کدام  اقدام صحیح است؟

الف) شستشوی معده

ب) تجویز ذغال فعال تک دوز

ج) تجویز مایعات وریدی

د) پروپرانولل



 پاسخ: بیمار دچار واکنش دی سولفیرام شده است که ناشی از تجمع استالدئید ناشی از مهار بواسطه درمان همزمان با سفالکسین است. علایم بیمار تیپیک است و نشان از افت فشارخون دارد که بهترین درمان دادن مایعات ایزوتونیک است. برای تاکیکاردی همان تجویز ماسعات کفایت میکند و درمانی لازم ندارد. اگر آرتمی فوق بطنی دیده شد و یا اضطراب بیمار را خواستیم که کنترل کنیم پروپرانولل درمان مناسبی است اما در این بیمار با افت فشارخون دادن پروپرانولل شرایط را بدتر میکند.

اقدامات پایه‌ای همچون شستشوی معده و دادن ذغال به دلیل جذب اتانول و شروع واکنش دیسولفیرام اثری ندارد ضمن اینکه اتانول چسبندگی به ذغال فعال ندارد.

پاسخ ج بهترین اقدام درمانی است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

الگزیر دیفن هیدرامین

کودک 4 ساله‌ای میزان نامشخصی از الگزیر دیفن هیدرامین را یکجا خورده است و با افت هوشیاری به بیمارستان می آورند. در معاینه شواهدی از تروما دیده نمیشود و مادر عنوان میکند که شیشه دارو خالی است اما میداند که تنها 2 نوبت به کودک داده است. کدام اقدام در این بیمار صحیح نیست؟

الف) بررسی قندخون بر بالین

ب) سی تی اسکن از مغز

ج) مانیتورینگ قلبی

د) نوارقلب

 



پاسخ: بیمار با افت هوشیاری به دنبال مصرف دارو یکی از عوارض داروهای با اثرات آنتی کولینرژیک، خواب آور و ... است. در این بیماران باید بررسی علل دیگر افت هوشیاری را در ذهن داشت. اما در کودکی که به علت مصرف اتفاقی دارو دچار افت هوشیاری میشود عموما علتی مغزی برای افت هوشیاری نمیتوان یافت مگر اینکه شواهدی از تروما دیده شود.

بررسی قندخون هم به دلیل مسمومیت و هم به دلیل الکل در ترکیبات الگزیر لازم است. دیفن هیدرامین در دوزهای بالا ایجاد آریتمی مکند بنابراین با توجه به علامت جدی و شدید همچون افت هوشیاری لازم است بیمار به تخت مانیتوردار انتقال داده شود و نوار قلبی پایه‌ای از کودک گرفته شود.

گزینه ب اقدام مناسبی نیست.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

زن 30 ساله‌ای را به دلیل مسمومیت با استامینوفن به اورژانس آورده‌اند. عنوان میکند که دوز نامشخصی از استامینوفن را همراه با مشوربات الکلی مصرف کرده است. بیمار این اقدام را جهت کاهش استرس خانوادگی انجام داده و سابقه مصرف مشروبات الکلی ندارد. در این بیمار شانس مسمومیت با توجه به مصرف همزمان الکل و استامینوفن چگونه است؟

الف) استامینوفن و الکل اثر سینرژیک جهت آسیب کبدی دارند.

  ب) خطر مسمومیت کمتر میشود.

ج) تاثیری در مسمومیت ندارد.

د) سطح استامینوفن کاذب بالا گزارش میشود.

 

پاسخ:

مصرف الکل و استامینوفن با توجه اثرات هر دو بر کبد همیشه مورد بحث و اغلب تصور میشود مصرف این دو با آسیب بیشتر کبدی همراه است، اما دیده شده است که در افرادی که مصرف همزمان الکل و استامینوفن به صورت حاد دارد اثرات مخرب APAP بر کبد کاهش می یابد. اما اگر فرد مصرف کننده مزمن الکل(الکلی) باشد و اقدام به مصرف دوز بالا بکند مسمومیت کبدی تشدید میشود. در مورد حداکثر دوز مصرفی استامینوفن در افراد الکلی دیده شده است که تا ۱۰ روز با حداکثر دوز ۴ گرم تنها باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شده که گذرا بوده و اثری بر کبد ندارد.

گزینه ب صحیح است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

مرد 30 ساله‌ای اقدام به مصرف دوز بالای کلومیپرامین میکند. بیمار به اورژانس منتقل شده و بستری میشود. پس از 8 ساعت بیمار در بخش ویزیت میشود. آزمایشات بیمار طبیعی بوده و بیمار علامتی ندارد. نوارقلبی اولیه بیمار تاکیکاردی سینوسی دارد. بیمار یک دوز شارکول دریافت کرده است. کدام اقدام در بیمار لازم نیست؟

الف) مانیتورینگ قلبی

ب) تکرار نوار قلب

ج) مشاوره روانپزشک

د) همه موارد



 

پاسخ: 

بیماری که دچار مصرف عمدی داروست به معنای خطر تکرار است و باید مشاوره روانپزشک شود. اما علاوه بر ارزیابی ریسک تکرار و نیاز به درمان مشکل روانپزشکی بیمار، بیمار ما دارای تاکیکاردی سینوسی است که به تنهایی نیازی به درمان ندارد مگر اینکه با هیپوتانسیون همراه باشد. از طرفی تاکیکاردی سینوسی قابل ترخیص نیست مگر اینکه ثابت شود تنها یافته در بیمار است و اثر جدی ندارد که برای اطمینان باید بیمار را برای 24 ساعت مانیتورینگ کرد به شرط آنکه این تاکیکاردی پس از 6 ساعت از مصرف ادامه داشته باشد. در بیمار فوق لازم است الان که 8 ساعت از بستری گداشته است نوار قلبی تکرار شود اگر تاکیکاردی رفع شده باشد از نظر مسمومیت بیمار موردی نداشته و قابل ترخیص است.

گزینه الف صحیح نیست.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام پروتکل درمانی در مسمومیت با CAها مفید نیست؟

الف) امکان شستشو پس از 2 ساعت از مصرف

ب) امکان تجویز شارکول در 2 دوز متوالی

ج) نیاز به اینتوباسیون

د) مصرف فیزوستیگمین جهت دلیریوم طولانی



 

پاسخ:

پروتکل درمانی مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی به قرار زیر است:

1) برقراری راه هوایی و تهویه(AB): اولین اقدام در بیمار با اختلال هوشیاری و یا هر بیمار اورژانسی انجام اقدام اولیه یا همان ABC است. بیماران مسموم با داروهای CAها به دلیل اثرات دارو مستعد تغییر در سطح هوشیاری هستند. درمان پایه‌ای برقراری راه هوایی و اکسیژن رسانی کافیست.

2) درمان هیپوتانسیون: مایع درمانی فاز اولیه است. اگر به درمان با مایع پاسخ ندهد درمان با بیکربنات سدیم شروع میشود. درمان مرحله بعدی در صورت عدم پاسخ به درمانهای یادشده اینوتروپ/ وازوپرسور است.

3) قلیایی کردن: این اقدام هم باعث بهبود اثرات قلبی دارو و تغییرات مشاهده شده در نوارقلبی میشود و هم باعث افزایش اتصال دارو به پروتئین در خون شده که اثرات ناشی از داروی آزاد در خون را خنثی میکند.

4)  درمان آریتمی: یکی از درمان‌های اولیه در این بخش استفاده از بیکربنات سدیم، لیدوکائین و حتی منیزیوم است.

5) کنترل تشنج: بهترین درمان استفاده از بنزودیازپین‌هاست. اگر پاسخ نداد باربیتورات‌ها و پروپوفول در گام بعدی استفاده میشود. فنی توئین جایی در درمان تشنج در مسمومیت‌ها ندارد.

6) شستشوی دستگاه گوارش: عموما در مسمومیت شستشوی معده در 1 تا 2 ساعت اولیه که دارو در معده است اندیکاسیون دارد اما در داروهای ضدافسردگی حلقوی به دلیل اثرات آنتی کولینرژیکی دارو انتظار میرود شستشوی معده را بتوان در مدت طولانی تری(تا 12 ساعت) از مصرف انجام داد.

7) ذغال فعال: عموما تجویز تک دوز دارو توصیه میشود اما در مواردی که اثرات دارو روی سیستم عصبی و یا قلبی عروقی واضح است توصیه به دادن دوز دوم نیز میشود. دادن دوز دوم ذغال باید با سمع صداهای روده ای باشد تا از بروز عارضه تجمع ذغال جلوگیری شود.

8) امولسیون چربی: در مراحل انتهایی مسمومیت که راهکاری دیگری بنظر نمیرسد پاسخگو باشد این روند درمانی توصیه میشود. بیمارانی که ارست قلبی دارند گاهی به درمان پاسخ میدهند.

9) ECHMO: یکی از درمانهای مفید است اما فراهم کردن آن در بسیاری از بیمارستانها مقدور نیست و یا زمانبر است. در هر صورت بای پاس کردن قلب میتواند فرصت را برای خروج دارو فراهم کند.

استفاده از فیزوستیگمین جهت کنترل علایم آنتی کولینرژیکی همچون دلیریوم طولانی مدت و مقاوم به درمان با بنزودیازپین‌ها در سندروم‌های آنتی کولینرژیکی توصیه میشود اما در بیماران قلبی و یا مسمومیت با CAها خطر مرگ زیادی دارد و قدغن است.

پاسخ د


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بیماری با مسمومیت با آمی تریپتیلین به اورژانس وارد میشود. در نوار قلبی بیمار  QRS به میزان 120 msec مشاهده میشود. بیمار هوشیار نیست و اینتوبه میشود. فشارخون بیمار 80/p است.

کدام درمان در این بیمار اولویت درمانی نیست؟

الف) هیپرونتیلاسیون

ب) بیکربنات سدیم

ج) N/S

د) سدیم هیپرتونیک


 

پاسخ: 

درمان این بیمار نیازمند پایداری از نظر فشارخون در کنار کنترل اثرات قلبی داروست. مایع وریدی اولین اقدام برای افت فشارخون است. در کنار آن بیکربنات سدیم میتواند کمک به اثرات قلبی دارو(wide QRS) کند. با توجه به اینتوباسیون بیمار میتوان از اقدام کمکی هیپرونتیلاسیون برای قلیایی کردن در کنار بیکربنات استفاده کرد اما باید احتیاط کرد که بیمار دچار آلکالوز شدید نشود.

اگر عوارض بیکربنات سدیم (آلکالوز شدید) بروز کند اقدام بعدی استفاده از درمان جایگزین، سدیم هیپرتونیک است. این اقدام در مرحله بعدی قابل استفاده است.

گزینه نادرست د است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام جمله در مورد استفاده از بیکربنات سدیم در مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی صحیح نیست؟

الف) دفع این داروها با مصرف بیکربنات افزایش می یابد.

ب) اتصال پروتئینی آنها افزایش می یابد.

ج) اثرات نواری آنها بهبود می یابد.

د) هیپوتانسیون به این درمان پاسخ میدهد.

 


پاسخ:

این داروها قلیا هستند بنابراین استفاده از بیکربنات سدیم نه تنها برای دفع آنها مفید نیست بلکه باعث افزایش بازجذب دارو از نفرون‌ها میشود.

اما استفاده از قلیا اثرات قلبی عروقی همچون Wide QRS و هیپوتانسیون را بهبود میدهد. از طرفی محیط قلیایی باعث اتصال پروتئینی بیشتر دارو و کاهش میزان آزاد دارو شده که میتواند اثرات ناشی از بخش آزاد دارو را کاهش دهد. بنابراین تنها اثرات بیکربنات در مسمومیت به بخش قلبی عروقی و میزان آزاد دارو در خون برمیگردد و در بخش دفع دارو باعث افزایش بازجذب میشود.

پاسخ الف


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بهترین دارو برای کنترل هیپوتانسیون در مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی چیست؟

الف) نوراپی نفرین

ب) اپی نفرین

ج) دوپامین

د) بیکربنات سدیم



 

پاسخ:

اولین اقدام درمانی در کنترل افت فشارخون در این مسمومیت استفاده از مایع وریدی است. اگر مایع درمانی پاسخ ندهد لازم است درمان با بیکربنات سدیم شروع شود. اگر این درمان نیز موثر نبود نیاز به اینوتروپ و وازوپرسور است. در بین گزینه‌های الف، ب و ج بهترین درمان نوراپینفرین است. دوپامین باعث ترشح کاتکولامین‌های داخلی میشود که در زمان هیپوتانسیون چیزی از آنها در بدن فرد مسموم وجود ندارد. بنابرین بهترین درمان در گزینه‌های یاد شده ابتدا بیکربنات است.

گزینه د صحیح است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

 درمان کدام تغییر نواری زیر با بیکربنات سدیم است؟

الف) R برجسته در aVR

ب) Wide QRS

ج) تاکیکاردی سینوسی

د) الف و ب


 

پاسخ:

تغییرات نواری شایع در مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی از اولویت‌های تشخیصی و درمانی است:

      افزایش فاصله PR

      پهن شدن QRS

      طولانی شدن فاصله QT

      بلوک قلبی RBBB

      تاکیکاردی سینوسی

در این بین وجود R برجسته در aVR و Wide QRS هر به یک میزان پیش گویی کننده خطر بروز آریتمی و تشنج هستند اما آنچه درمان لازم دارد Wide QRS است.

پاسخ ب


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

شایعترین یافته نواری در مسمومیت با CAها چیست؟

الف) RBBB

ب) Wide QRS

ج) تورساد

د) تاکیکاردی سینوسی


پاسخ:

تغییرات نواری در این مسمومیت از اولویت‌های تشخیصی و درمانی است:

      افزایش فاصله PR

      پهن شدن QRS

      طولانی شدن فاصله QT

      بلوک قلبی RBBB

      تاکیکاردی سینوسی

شایعترین یافته تاکیکاردی سینوسی است که به تنهایی نیازی به درمان دارد مگر اینکه همراه با افت فشارخون باشد.

افزایش در فاصله QT میتواند بیمار را مستعد تورساد کند اما افزایش فاصله QT معیاری برای درمان نیست.

تغییراتی همچون افزایش در فاصله PR و QRS و حتی QT در دوز درمانی نیز بروز میکند. آنچه در این بین مهم است تفریق Wide QRS پاتولوژیک ناشی از دارو در مسمومیت از اثرات دارو در حین دوز درمانی است. بسیاری از اوقات فرصت هست و میتوان با تکرار نوارقلبی از تشدید این اثر و نیاز به درمان مطمئن شد. اما گاهی فرصت نیست و با مشاهده علایم بیمار در کنار نوارقلبی باید درمان با بیکربنات شروع شود.

پاسخ د


  • بهروز هاشمی دمنه