اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

۱۴۰ مطلب با موضوع «مسمومیت‌ها» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

اگر بیماری تعدادی قرص پروپرانولل آهسته رهش خورده باشد چند ساعت در اورژانس تحت نظر باشد و علامتی نداشته و نوار طبیعی داشته باشد قابل ترخیص است؟

الف) 6 ساعت

ب) 8 ساعت

ج) 24 ساعت

د) باید در آی سی یو بستری شود.


پاسخ کیس...

بیمار داروهای بتابلوکری آهسته رهش استفاده کرده است. لازم است حداقل 8 ساعت تحت نظر باشد. در ترکیبات معمول 6 ساعت و برای سوتالول حداقل 12 ساعت بیمار تحت نظر باشد.

گزینه ب صحیح است.


برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

مرد 31 ساله‌ای به دنبال مشاجره با همسرش اقدام به خوردن تعدادی نامشخص از اتنولل و متورال حدود 1 ساعت کرده است. بیمار به اورژانس منتقل میشود. علامتی ندارد. علایم حیاتی پایدار است. هوشیار است. کدام اقدام درمانی صحیح است؟

الف) تحت نظر برای 8 ساعت

ب) نوارقلب

ج) تجویز شارکول

د) تجویز گلوکاگن



پاسخ کیس...

بیمار داروهای بتابلوکری مصرف کرده که در طرح ژنریک ما به شکل آهسته رهش وجود ندارند. از طرفی بیمار علامتدار نیست. در این شرایط کافیست بیمار برای 6 ساعت تحت نظر باشد و علامتی نداشته در عین حال نوار قلبی طبیعی داشته باشد در صورتی که ذغال فعال تک دوز دریافت کرده باشد قابل ترخیص است.

همین بیمار اگر ترکیبات آهسته رهش مصرف کرده باشد لازم است حداقل برای 8 ساعت تحت نظر باشد. در مورد سوتالول باید احتیاط بیشتری کرده و حداقل 12 ساعت بیمار تحت نظر باشد.

در بیماری که علامتی ندارد نیازی به استفاده از درمان پادزهری در بیمار نیست.

گزینه د لازم نیست.



برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

زن 45 ساله‌ای به دنبال مشاجره با همسرش اقدام به خوردن تعدادی نامشخص از پروپرانولل، اتنولل و متورال حدود 8 ساعت قبل کرده است. بیمار به اورژانس منتقل میشود. علامتی ندارد. علایم حیاتی پایدار است. هوشیار است. کدام اقدام درمانی لازم نیست؟

الف) نوارقلب

ب) بستری در آی سی یو

ج) مشاوره روانپزشک

د) همه موارد لازم است.



پاسخ کیس...

اگر بیمار با تاخیر مراجعه میکند و مسمومیت با ترکیبات معمول بتابلوکری مطرح است اگر بیش از 6 ساعت از زمان مصرف گذشته است و بیمار علامتی  ندارد در صورتی که نوارقلبی طبیعی دارد قابل ترخیص است.

اگر بیمار با تاخیر مراجعه میکند و مسمومیت با ترکیبات آهسته رهش بتابلوکری مطرح است،مانند پروپرانولل آهسته رهش، اگر بیش از 8 ساعت از زمان مصرف گذشته است و بیمار علامتی  ندارد در صورتی که نوارقلبی طبیعی دارد قابل ترخیص است.

در مورد فوق تنها نام داروهای مصرفی عنوان شده و مشخص نیست پروپرانولل مصرفی بیمار آهسته رهش هست یا نه. پس اگر 8 ساعت گذشته باشد هم ترکیبات معمول و هم آهسته رهش را پوشش داده است و نیاز به بستری و مراقبت بیشتر نیست.

گزینه ب پاسخ صحیح است.


برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

در مسمومیت با بتابلوکرها کدام کاتکولامین ارجح است؟

الف) اپی نفرین

ب) نوراپی نفرین

ج) دوپامین

د) دوبوتامین


پاسخ سوال

بهترین کاتکولامین برای مسمومیت با بتابلوکرها اپی نفرین و ایزوپروترنول است. اما در مسمومیت با کارودیلول دوپامین ارجح است.

گزینه الف صحیح است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

در بیمار 24 ساله 70 کیلوگرمی که به دلیل مسمومیت با اتنولل بستری شده است شرایط زیر برقرار است:

BS= 320

Na= 136

K= 3.3

تحت درمان با انسولین، گلوکز و پتاسیم  قرار میگیرد. کدام معیار و تداخل درمانی آن صحیح نیست؟

الف) 70 واحد انسولین رگولار وریدی بدون نیاز به تجویز قند لازم است.

ب) پتاسیم ایده‌آل 4 تا 4.5 mEq/L است.

ج) پس از ختم انسولین لازم است قند بیمار مکرر بررسی شود.

د) اگر قند بیمار در طی انفوزیون ساعتی انسولین رگولار در محدوده 100 تا 150 باشد نیازی به دادن قند اضافی نیست.


پاسخ کیس...

یکی از درمان‌های قابل استفاده در مسمومیت با بتابلوکرها استفاده از مخلوط درمانی انسولین، گلوکز و پتاسیم است که GIK نامیده می‌شود. برای درمان در این روش معیارهای متفاوتی عنوان شده است:

دوز اولیه انسولین 1 u/Kg است که میتوان همین میزان را به عنوان درمان نگهدارنده بیمار در هر ساعت تجویز کرد. با وجود دوز بالای انسولین اما شاهد افت قند نیستیم. علت این پدیده مقاومت بدن به انسولین در شرایط مسمومیت است.

اگر قند بیمار بالای 200-300 باشد نیازی به دادن قند همزمان با انسولین اولیه نیست. از طرفی اگر قند بیمار  مابین 100 تا 250 باشد نیازی به دریافت قند اضافی نیست.

پس از اتمام درمان لازم است که بیمار روی درمان با قند بماند و یا حداقل به صورت مرتب قند بیمار اندازه گیری شود. عمر انسولین رگولار وریدی به سرعت خاتمه نمی یابد و ممکن است پس از اتمام انفوزیون انسولین شاهد افت قند باشیم.

پتاسیم از دیگر معیارهایی است که باید کنترل شود. پتاسیم مطلوب 2.5-2.8 است. پتاسیم بدن به درون سلول شیفت کرده و با قطع درمان به خارج سلول شیفت میکند.

گزینه ب نادرست است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام داروی زیر پادزهر اصلی مسمومیت با بتابلوکرهاست؟

الف) متیلن بلو

ب) گلوکونات کلسیم

ج) GIK

د) گلوکاگن


پاسخ سوال....

در طی مسمومیت جدی با بتابلوکرها عموما از چند درمان همزمان استفاده میشود و هیچگاه برای دیدن پاسخ درمانی صبر نمیکنیم. اما اگر بخواهیم پادزهر اصلی را در درمان مسمومیت بدانیم باید به گلوکاگن اشاره کرد. درمان‌های استفاده شونده در مسمومیت با بتابلوکرها و کلسیم بلوکرها یکسان است و تنها تفاوت در اولویت درمانی است که متفاوت است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

گزینه د صحیح است.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بیماری 67 ساله‌ای را به دلیل مصرف تعدادی قرص کارودیلول به بیمارستان آورده‌اند. بیمار هوشیاری است. حدود 3 ساعت قبل دارو را خورده است. علایم حیاتی بیمار که سابقه فشارخون دارد به قرار زیر است:

BP= 90/45

PR= 55

RR= 13

(SPO2= 96%(Room air

BS= 90

کدام اقدام در این بیمار اندیکاسیون ندارد؟

الف) گذاشتن NGT و شستشو

ب) آتروپین وریدی

ج) شارکول

د) تجویز D/S به عنوان مایع وریدی



پاسخ کیس...

یکی از اقدامات مرسوم در مسمومیت شستشوی دستگاه گوارش مملو از داروست. این اقدام برای داروهای خطرناکی مانند کلسیم بلوکرها، بتابلوکرها و ... زمانی اندیکاسیون دارد که بیمار در یک و حداکثر دوساعت اولیه پس از مصرف مراجعه کند. با گذشت زمان دارو از معده تخلیه شده و تخلیه معده ارزشی ندارد. در این بیمار سه ساعت از زمان مصرف گذشته است بنابراین انتظار نداریم دارویی در معده مانده باشد.

آتروپین در مسمومیت با بتابلوکرها زمانی استفاده میشود که بخواهیم برای بیماری که کاندید شستشوی معده است لوله معده بگذاریم اما به دلیل برادیکاردی ریسک این کار زیاد  است و با زدن آتروپین برادیکاردی بیمار را کنترل میکنیم. از طرفی این دارو در برادیکاردی علامتدار مانند افت فشارخون همزمان اندیکاسیون دارد. این بیمار سابقه‌ای از فشارخون دارد بنابراین فشار سیستولی 90 میلیمتر جیوه فشارپایینی است.

شارکول در بیماران مسموم با بتابلوکرها اندیکاسیون دارد. عموما تک دوز کفایت میکند. اگر ترکسیب آهسته رهش است میتوان دوزهای بعدی را هم داد به شرط آنکه آتروپین همزمان استفاده نشود چرا که آتروپین حرکات دستگاه گوارشی را مختل کرده و شانس بروز توده شارکولی را به همراه دارد.

بهترین مایع برای بیماران مسموم با بتابلوکرها مایعی ایزوتونیک است که بتواند فشارخون را بالا ببرد از طرفی با توجه به افت قندخون در بیمارام مسموم با این دسته داروییی نیازمند به قند هم هستیم. بهمین دلیل بهترین مایع وریدی انفوزیون D/S است.

گزینه الف صحیح است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بهترین مایع وریدی برای کودک 7 ساله‌ای که تعدادی قرص اتنولل خورده است کدام است؟

الف) N/S

ب)  D/S

ج) H/S

د) DW 50%


پاسخ سوال...

افت فشارخون یکی از عوارض داروهای بتابلوکر است. برای جبران آن از انفوزیون محلول‌های همگن با خون مانند نرمال سالین، دکستروز سالین میتوان استفاده کرد. از طرفی هیپوگلیسمی عارضه‌ای در مسمومیت با این دارو بالاخص کودکان است. بهمین دلیل محلول‌های وریدی D/S هم میتواند فشار بیمار و هم افت قند را جبران کند.

گزینه ب صحیح است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام داروی بتابلوکر زیر میتواند wide QRS بدهد؟

الف) لابتالول

ب) متورال

ج) سوتالول

د) پروپرانولل


پاسخ تشریحی....

فعالیت پایدار کنندگی غشایی یکی از خصائص بعضی از داروهای بتابلوکر است، داروهاییی همچون پروپرانولل، کارودیلول و اسبوتول. این صفت باعث بروز Wide QRS در مسمومیت با این داروها می‌شود. استفاده از بیکربنات در این شرایط

میتوان این اثر را از بین ببرد. عموما پهن شدن بیش از 120 میلی ثانیه مرزی است که به حساب این اثر گذاشته و درمان لازم می‌شود.

پاسخ د صحیح است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بیمار 24 ساله‌ای را به دلیل خوردن تعدادی قرص پروپرانولل به اورژانس آورده‌اند. شرایط بیمار در طی ورود به اورژانس بدین قرار است:

BP= 120/75

PR= 72

RR= 14

BS Glucometry= 102

SPO2= 96% in room air

بیمار در حین تریاژ در اورژانس دچار تشنج می‌شود. برای درمان تشنج بیمار اولین اقدام درمانی صحیح کدام است؟

الف) مایع وریدی N/S

ب) دکستروز 50%

ج) دیازپام وریدی

د) فنوباربیتال وریدی


پاسخ....

سه علت برای تشنج در مسمومیت با بتابلوکرها مطرح است:

1)   هیپوگلیسمی

2)   هیپوتانسیون

3)   اثر مستقیم دارو بر مغز

قبل از اینکه درمان روتین برای تشنج ناشی از مسمومیت انجام شود بهتر است دلایل مهمتر و قابل درمانی که عدم درمان آنها گاهی با مرگ و یا عوارض جدی برای بیمار همراه است باید درمان شود؛ همچون هیپوگلیسمی و هیپوتانسیون.

این بیمار قند پائین و یا هیپوتانسیون ندارد بنابراین درمان با دیازپام ارجح است. اگر پاسخی به درمان با دیازپام ندهد درمان با فنوباربیتال و یا پوفول اندیکاسیون پیدا می‌کند.

پاسخ ج صحیح است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با بتابلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه