سوال و جواب: مسمومیت با تریاک پس از ترک

مرد 40 ساله‌ای با سابقه مصرف هروئین که به مدت 2 سال در ترک بوده است به اورژانس می آورند. بیمار هوشیار است و همسرش متوجه نئشگی بیمار شده که به دنبال مصرف تریاک است. علایم حیاتی پایدار است و هیچ نارکانی در اورژانس نمی گیرد. اشباع اکسیژن بیمار 94% در هوای اتاق است.

در این بیمار کدام اقدام صحیح است؟

الف) تحت نظر در اورژانس برای 4 ساعت و در صورت شرایط پایدار ترخیص

ب) تحت نظر در بخش برای 24 ساعت و در وصرت وضعیت پایدار ترخیص

ج) بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و انفوزیون نالوکسان

د) با تجویز تک دوز نالتروکسان پس از یکساعت ترخیص

 

پاسخ سوال:

بیماری که مصرف اپیوئید کوتاه اثر دارد و دچار Overdose میشود 2 حالت دارد یا هیپوکسی را تجربه میکند یا نمیکند. اگر تجربه هیپوکسی ندارد کافیست چند ساعتی در بیمارستان تحت نظر باشد تا اثر نالوکسان که حدود 90 دقیقه است بگذرد و اگر مشکلی نداشت و علامتی نداشت قابل ترخیص است. اما بیماری که هیپوکسی دارد ممکن است دچار عارضه‌ شود و لازم است برای بررسی عوارض برای 24 ساعت تحت نظر باشد.

در این مورد بیمار سابقه ترک دارد و هر نوع مصرفی ممکن است علایم مسمومیت بدهد که در این بیمار به نظر میرسد دوز بالا نبوده و تنها علایم مصرف را تجربه میکند.

پاسخ سوال گزینه الف است.

سوال و جواب: بادی پکر تریاک و دریافت انفوزیون نارکان

مرد 30 ساله‌ای را با تشخیص بادی پکر تریاک به اورژانس می‌آورند. بیمار در طی بستری در اورژانس دچار آپنه میشود. با احتمال اعتیاد برای بیمار نالوکسان تیتره تجویز میشود که به میزان 0.4 میلیگرم پاسخ میدهد. برای بیمار انفوزیون شروع میشود. در طی بستری در بخش مراقبت‌های ویژه متوجه خواب آلودگی و افت اشباع اکسیژن به 90% میشوید. VBG که 15 دقیقه قبل انجام شده است بدین قرار است:

PH: 7.20

PCO2: 75

HCO3: 22

اقدام درمانی شما چیست؟

الف) تجویز 2 میلیگرم نالوکسان

ب) تجویز 0.4 میلیگرم نالوکسان

ج) تجویز 0.2 میلیگرم نالوکسان

د) افزایش انفوزیون بیمار به 0.6 میلیگرم

 

پاسخ سوال:

در زمانی که بیمار زیر انفوزیون نالوکسان برای ترکیبات آهسته رهش، جاسازی مواد در بدن و یا متادون است بهتر است مراقب بروز مجدد علایم باشیم. اگر علایم ناشی از نارسایی تنفسی بروز کرد بهتر است نصفی از دوز اولیه ای که باعث بیداری شده است را به بیمار تجویز کنیم. این کار تا بهبود علایم ادامه می یابد. پس از بهبود هوشیاری دوز انفوزیون به میزان 50% افزایش داده میشود و باز باید مراقب بروز مجدد علایم بود.

در این بیمار دوز اولیه 0.4 است که لازم است نصف آن یعنی 0.2 میلیگرم تجویز شود. اگر این دوز کفایت نکرد باز همان دوز تکرار شود تا وضعیت تنفسی بیمار  اصلاح شود. پس از پایداری شرایط درمان با ادامه انفوزیون + ½  در ساعت ادامه می یابد. در این بیمار با توجه به پاسخ اولیه به 0.4 میلیگرم لازم است میزان 3.2 میلیگرم نالوکسان برای 12 ساعت دریافت کند. باید دوز را به 4.8 میلیگرم در 12 ساعت افزایش داده شود که میشود معادل 0.4 میلیگرم در ساعت.

گزینه ج پاسخ سوال است.

سوال و پاسخ: تشنج در مصرف پتدین

مرد 45 ساله‌ای با درد شکمی به اورژانس مراجعه میکند. بیمار با احتمال کوله سیستیت حاد برای سونوگرافی به رادیولوژی فرستاده میشود. درد بیمار زیاد است و پزشک برای کنترل درد به بیمار 50 میلیگرم مپریدین تجویز میکند. سونوگرافی تشخیص را تایید میکند. بیمار در طی بستری در اورژانس و انتظار برای انتقال به بخش جراحی دچار تشنج میشود. آزمایشات ارسالی برای بیمار بدین قرار است:

WBC= 15000

Hb= 8.8

Plt= 470000

Bun= 40

Cr= 3.3

BS= 122 mg/dL

علایم حیاتی بیمار:

BP= 80/45

PR= 122

SPO2= 93%

RR= 14

کدام جمله در این بیمار صحیح نیست؟

الف) پتدین علت تشنج است.

ب) علت افت فشارخون پتیدین است.

ج) تجویز رانیتیدین و کلرفنیرآمین میتواند از افت فشار جلوگیری کند.

د) درمان تشنج نالوکسان است.

پاسخ سوال:

پتدین یکی از داروهای مخدری است که به دلیل خاصیت تشنج زایی و یوفوری در اورژانس جایگاه مصرفی ندارد. با این حال در درد ناشی از سنگ‌های صفراوی، درد ناشی از بیماری SCA و در بیماران سرطانی برای کنترل درد استفاده میشود.

به دلیل آنکه متابولیت آن مولد تشنج است و برای دفع نیاز به عملکرد کلیوی سالم است بنابراین در افراد با نارسایی کلیه شانس تشنج بیشتر است و نباید استفاده شود. تشنج دارو به آرام بخش‌ها پاسخ میدهد و نباید از نالوکسان برای کنترل تشنج استفاده شود.

یکی از عوارض داروهای اپیوئیدی بروز افت فشارخون است که پتدین از این لحاظ بیشترین اثر را دارد. برای کنترل این اثر که ناشی از رهاسازی هیستامین است از داروهای مهارکننده H1 و H2 استفاده می‌شود.

کلیات برخورد با مخدرها

مخدرها اسمی غیراختصاصی است که عموما برای اپیوئیدها یا همان مشتقات ناشی از خشخاش استفاده می‌شود. مسمومیت با این ترکیبات در ایران رایج بوده و می‌تواند ناشی از مصرف مواد غیرقانونی مانند تریاک و هروئین و یا داروهای حاوی این دسته دارویی همچون دیفنوکسیلات و یا کدئین باشد. داروهای صناعی و نیمه صناعی ناشی از اپیوم می‌توانند اثراتی مشابه و یا قوی‌تر از ماده مادر داشته باشند.

برای آشنایی با این داروها اینجا کلیک کنید.