سوال و جواب: مصرف همزمان الکل و استامینوفن

زن 30 ساله‌ای را به دلیل مسمومیت با استامینوفن به اورژانس آورده‌اند. عنوان میکند که دوز نامشخصی از استامینوفن را همراه با مشوربات الکلی مصرف کرده است. بیمار این اقدام را جهت کاهش استرس خانوادگی انجام داده و سابقه مصرف مشروبات الکلی ندارد. در این بیمار شانس مسمومیت با توجه به مصرف همزمان الکل و استامینوفن چگونه است؟

الف) استامینوفن و الکل اثر سینرژیک جهت آسیب کبدی دارند.

  ب) خطر مسمومیت کمتر میشود.

ج) تاثیری در مسمومیت ندارد.

د) سطح استامینوفن کاذب بالا گزارش میشود.

 

پاسخ:

مصرف الکل و استامینوفن با توجه اثرات هر دو بر کبد همیشه مورد بحث و اغلب تصور میشود مصرف این دو با آسیب بیشتر کبدی همراه است، اما دیده شده است که در افرادی که مصرف همزمان الکل و استامینوفن به صورت حاد دارد اثرات مخرب APAP بر کبد کاهش می یابد. اما اگر فرد مصرف کننده مزمن الکل(الکلی) باشد و اقدام به مصرف دوز بالا بکند مسمومیت کبدی تشدید میشود. در مورد حداکثر دوز مصرفی استامینوفن در افراد الکلی دیده شده است که تا ۱۰ روز با حداکثر دوز ۴ گرم تنها باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شده که گذرا بوده و اثری بر کبد ندارد.

گزینه ب صحیح است.

سوال و جواب: آزمون‌های کبدی مختل و سطح استامینوفن غیرقابل تشخیص

زن 30 ساله‌ای را با پوکه‌های استامینوفن در منزل پیدا کرده‌اند. بیمار هوشیار نبوده و از زمان مصرف دارو اطلاعی نیست. برای بیمار سطح استامینوفن و تست‌های کبدی ارسال شده است.

AST= 250

ALT= 110

Acetamiophen level < 5 mg/L

کدام اقدام برای این بیمار صحیح است؟

الف) اقدام درمانی لازم ندارد.

ب) تکرار آزمون‌های کبدی با فاصله 24 ساعت

ج) شروع درمان با NAC

د) بررسی علل دیگر مولد آنزیم‌های کبدی

 

پاسخ کیس:

در افرادی که زمان مصرف استامینوفن مشخص نیست و یا از 24 ساعت گذشته است بهترین اقدام ارسال سطح استامینوفن و AST است. اگر سطح استامینوفن 5mg/L و یا بالاتر باشد و یا AST غیرطبیعی باشد درمان با NAC لازم است.

گزینه ج صحیح است.

سوال و جواب: سطح سمی مسمومیت و اثرات آن بر کبد

سطح استامینوفن برای فردی که اقدام به مصرف انواع متعددی از دارو کرده است درساعت 4 به میزان 210 mg/L گزارش شده است. کدام احتمال در بیمار بیشتر خطر بروز دارد؟

الف) افزایش آنزیم کبدی

ب) مسمومیت کبدی

ج) نارسایی کبد

د) مرگ

 

پاسخ سوال:

سطح بالای نمودار روماک ماتیو به معنای افزایش آنزیم‌های کبدی است. زمانیکه به بالای 1000 برسد به آن مسمومیت کبدی(هپاتوتوکسیسیتی) گفته میشود و اگر سطح به بالای 10000 برسد نارسایی کبدی بروز میکند که کاندید پیوند کبدی است و اگر بیمار از این فاز بیرون بیاید کبد به صورت کامل بهبودی می یابد.

گزینه  الف صحیح است.

سوال و پاسخ: وقتی بیمار مسموم زمان درست مصرف دارو را نمی‌گوید...

زن 33 ساله‌ای را به دلیل مصرف دوز بالایی از استامینوفن به اورژانس می‌آورند. برای بیمار طبق گفته‌هایش که زمان مصرف 3 ساعت قبل از پذیرش بوده است یک ساعت بعد سطح ارسال میشود. پاسخ آزمایشگاه 55 mg/dL است. بیمار علامتی ندارد. به بیمار شرایط توضیح داده میشود که مرخص است. در این زمان بیمار عنوان میکند که دروغ گفته و زمان مصرف یکساعت قبل از بستری شدن وی است. با توجه به سطح در دسترس و فقدان علایم بیمار روند درمانی شما چگونه است؟

الف) با توجه به فقدان علامت مرخص است.

ب) تکرار آزمایش

ج) شروع درمان با NAC

د) سطح غیرسمی است و مرخص است.

 

پاسخ کیس:

زمانیکه سطح قبل از 4 ساعت ارسال شود در صورتیکه نتیجه فقدان استامینوفن باشد(کمتر از 5mg/dL) در این صورت این سطح ارزشمند است. هر عددی فرای این قابل تفسیر نیست و لازم است در زمانی بعد از 4 ساعت از مصرف تکرار شود.

حال اگر سطح ارسال شد و نتیجه قبل از 6 تا 8 ساعت از مصرف در دسترس است که صبر میکنیم و بر اساس نتیجه درمان را شروع میکنیم اما اگر سطح پس از 8 ساعت در دسترس است لازم است بر اساس شرح حال بیمار درمان را شروع کنیم.

گزینه ب صحیح است.

فایل آموزشی مسمومیت با استامینوفن و درمان آن

استامینوفن از داروهای OTC بوده که در ایران هم بهمین دلیل دسترسی به آن راحت است. اغلب بیماران با توجه به اثربخشی کم آن در بیماران ایرانی آنرا دارویی امن در مسمومیت می‌دانند در صورتی که یکی از داروهای خطرناک مولد مسمومیت کبدی است. خشبختانه ایرانی‌ها به این دارو مقاوم بوده و حداقل می‌توان گفت در ایران مسمومیت کبدی با این دارو بسیار کمتر از کشورهای دیگر بالاخص انگلستان است که مسمومیت کبدی یکی از شایع‌ترین علل پیوند کبدی در این کشور است.

برای آشنایی با استامینوفن و انواع مسمومیت با آن به لینک‌های زیر مراجعه کنید:

فایل pdf اینجا کلیک کنید.

فایل پاورپوینت اجرایی اینجا کلیک کنید.

سوال و جواب: مصرف همزمان داروهای ضدالتهابی استروئیدی و استامینوفن

زنی 40 ساله را به دلیل مصرف تعدادی قرص پیروکسیکام، دیکلوفناک و استامینوفن به اورژانس آورده‌اند. از زمان مصرف 8 ساعت گذشته است. سطح استامینوفن ارسال شد. بیمار علامتی ندارد و خودش در منزل مایعات شروع کرده که قابل تحمل بوده است.

سطح استامینوفن پس از 8 ساعت 43 mg/L می باشد. در این بیمار کدام اقدام صحیح است؟

الف) درمان با NAC برای 21 ساعت

ب) تجویز شارکول

ج) ارسال آنزیم‌های کبدی و در صورت طبیعی بودن ترخیص

د) مشاوره روانپزشکی و ترخیص از سرویس مسمومیت

 

پاسخ سوال:

اغلب بیمارانی که مصرف عمدی داشته اما بی علامت بوده و علایم حیاتی پایدار دارند باید 4 تا 6 ساعت تحت نظر باشند. ارسال سطح استامینوفن در تمامی افرادی که مصرف عمدی NSAIDها را دارند توصیه میشود.

اگر بیمار در طی این مدت مشکل طبی نداشت و سطح استامینوفن در محدودی سمی نبود پس از مشاوره روانپزشکی قابل ترخیص است.

گزینه د صحیح است.

سوال و پاسخ:زنی با مسمومیت با استامینوفن، آسپیرین و متورال

زن 30 ساله‌ای را با تهوع و استفراغ به اورژانس آورده‌اند. بیمار عنوان میکند که 6 ساعت قبل تعداد 10 عدد استامینوفن 500 بهمراه تعداد نامشخصی از داروهای پدرش که مشکل قلبی داشته را خورده است. در بین داروهای پدر بیمار متورال و آسپیرین وجود دارد. علایم حیاتی بیمار بدین قرار است:

PR= 66/min

BP= 115/65 mmHg

RR= 15/min

SPO2= 97% in room air

BS= 92 mg/dL

 

برای بیمار سطح دارویی ارسال میشود. نتایج بدین قرار است:

Acetaminophen: 70 mg/dL

Salicylate: 55 mg/dL

کدام درمان در این بیمار کاربرد دارد؟

الف) AC

ب) NAC

ج)  NaHCO3

د) گلوکاگن

پاسخ کیس:

در کیس یاد شده مصرف 3 دارو عنوان شده است.

استامینوفن با توجه به زمان گذشته و دوز مصرفی در حد توکسیک نبوده و نیازی به درمان ندارد.

متورال پس از گذشت 6 ساعت با علایمک حیاتی طبیعی و نوار قلبی طبیعی قابل ترخیص است. اما با توجه به اینکه اسمی از تغییرات نواری نیامده است و بیمار داروهای همزمان مصرف کرده است کاندید بستری است.

در مورد مصرف آسپیرین با توجه به سطح بالای سطح درمانی(30 mg/dL) لازم است درمان برای بیمار شروع شود.بیکربنات در بیماران علامتدار لازم است. علایم این بیمار غیراختصاصی است اما با توجه به اینکه سطح سالیسیلات بالای حد ماکزیمم درمانی دارد این علایم به حساب سالیسیلات گذاشته شده و درمان میشود.

گزینه بیکربنات تنها درمانی است که میتواند مفید باشد. دادن شارکول با توجه به گذشت زمان مفید نیست. مسمومیت با استامینوفن رخ نداده که NAC لازم باشد. مسمومیت با بتابلوکری هم رخ نداده که لازم باشد آنتی دوت آن یا همان گلوکاگن شروع شود.

گزینه ج پاسخ درست است.