اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

  • ۰
  • ۰

کلسیم بلوکرها

داروهای کلسیم بلوکر از داروهای خطرناک در مسمومیت هستند. حتی مصرف یکعدد از آنها در یک نوپا میتواند به مسمومیت همراه با مرگ منجر شود. برای آَشنایی با این مسمومیت فایلی صوتی همراه با نمایش متن پاورپوینت همزمان آماده شده است.

برای دانلود اینجا کلیک کنید.

پس از دانلود فایل زیپ را باز کرده و برروی فایل index کلیک کنید.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کلسیم بلوکرها

کلسیم بلوکرها داروهایی خطرناک در طی مسمومیت هستند. مصرف حتی یک قرص از آنها میتواند یک شیرخوار را از پای درآورد. تغییرات نواری و غیرقابل دیالیز بودن آنها را در دسته داروهای خطرناک قرار داده است. با توجه به اینکه در گلدفرانک 2015 تغییراتی در پروتکل استفاده از انسولین -گلوکز-پتاسیم ایجاد شده است این تغییرات در فایل pdf و فایل اجرایی پاورپوینت آموزشی اسجاد شد و برای ارائه آماده شده است.

برای دانلود فایل pdf اینجا کلیک کنید.
برای دانلود فایل اجرایی پاورپوینت اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام گزینه کاندید بستری در بخش مراقبت‌های ویژه در مسمومیت با کلسیم بلوکرها نیست؟

الف) مصرف وراپامیل

ب) تغییرات نواری

ج) هیپوتانسیون

د) تشنج


پاسخ سوال:

هر بیمار مسموم با بلوک کننده‌های کانال کلسیم را که دارای علایم قلبی و عروقی باشد باید در بخش مراقبت‌های ویژه بستری کرد اما مصرف دارویی خاص اندیکاسیون بستری نیست.

گزینه‌های ب و ج با توجه به یافته‌های قلبی و عروقی معیار بستری هستند.

تشنج در این مسمومیت‌ها ناشی از افت فشارخون است که خود معیاری از درگیری قلبی و عروقی است بنابراین بیمار کاندید بستری در بخش مراقبت‌های ویژه است.

گزینه الف صحیح نیست.

برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

اگر بیماری تعدادی قرص وراپامیل آهسته رهش مصرف کرده باشد و در طی بستری نوار قلبی و علایم حیاتی طبیعی داشته باشد این شرایط تا چند ساعت برقرار باشد قابل ترخیص است؟

الف) 6 ساعت

ب) 12 ساعت

ج) 18 ساعت

د) 24 ساعت


پاسخ کیس:

اگر بیمار ترکیبات آهسته رهش استفاده کرده باشد بهتر است برای 24 ساعت تحت نظر باشد. 24 ساعت بالاخص در مسمومیت اطفال لازم است. در سنین بالاتر در ترکیبات آهسته رهش وراپامیل اگر تا ۲۴ ساعت علامتی نداشت بعید است علامت دار شوند.

در ترکیبات آهسته رهش غیر از وراپامیل اگر تا ۱۸ ساعت علامتی نداشت بعید است علامت دار شوند.

گزینه د صحیح است.

برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

اگر بیماری تعدادی قرص وراپامیل معمولی مصرف کرده باشد و در طی بستری نوار قلبی و علایم حیاتی طبیعی داشته باشد این شرایط تا چند ساعت برقرار باشد قابل ترخیص است؟

الف) 6 ساعت

ب) 12 ساعت

ج) 18 ساعت

د) 24 ساعت


پاسخ کیس:

معیارهای ترخیص در مسمومیت با کلسیم بلوکرهای معمول(غیرآهسته رهش):

اگر بیمار برای 6-8 ساعت تحت نظر است و در طی این مدت تمامی شرایط زیر برقرار است قابل ترخیص است:

1)   بی علامتی در طی بستری

2)   آلودگی زدایی گوارشی

3)   نوار قلب طبیعی

گزینه الف صحیح است.

 برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

در بیمار 24 ساله 70 کیلوگرمی که به دلیل مسمومیت با دیلتیازم بستری شده است شرایط زیر برقرار است:

BS= 320

Na= 136

K= 3.3

تحت درمان با انسولین، گلوکز و پتاسیم  قرار میگیرد. کدام معیار و تداخل درمانی آن صحیح نیست؟

الف) 70 واحد انسولین رگولار وریدی بدون نیاز به تجویز قند لازم است.

ب) پتاسیم ایده‌آل بالای 4 mEq/L است.

ج) پس از ختم انسولین لازم است قند بیمار مکرر بررسی شود.

د) اگر قند بیمار در طی انفوزیون ساعتی انسولین رگولار در محدوده 100 تا 150 باشد نیازی به دادن قند اضافی نیست.


پاسخ سوال:

یکی از درمان‌های قابل استفاده در مسمومیت با بلوک کننده‌های کانال کلسیم استفاده از مخلوط درمانی انسولین، گلوکز و پتاسیم است که GIK نامیده می‌شود. برای درمان در این روش معیارهای متفاوتی عنوان شده است:

دوز اولیه انسولین 1 u/Kg است که میتوان همین میزان را به عنوان درمان نگهدارنده بیمار در هر ساعت تجویز کرد. با وجود دوز بالای انسولین اما شاهد افت قند نیستیم. علت این پدیده مقاومت بدن به انسولین در شرایط مسمومیت است.

اگر قند بیمار بالای 200-300 باشد نیازی به دادن قند همزمان با انسولین اولیه(loading) نیست. از طرفی اگر قند بیمار  مابین 100 تا 250 باشد نیازی به دریافت قند اضافی در طی انفوزیون انسولین(maintenance) نیست.

پس از اتمام درمان لازم است که بیمار روی درمان با قند بماند و یا حداقل به صورت مرتب قند بیمار اندازه گیری شود. عمر انسولین رگولار وریدی به سرعت خاتمه نمی یابد و ممکن است پس از اتمام انفوزیون انسولین شاهد افت قند باشیم.

پتاسیم از دیگر معیارهایی است که باید کنترل شود. پتاسیم مطلوب 2.5-2.8 است. پتاسیم بدن به درون سلول شیفت کرده و با قطع درمان به خارج سلول شیفت میکند.

گزینه ب نادرست است.

برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام درمان زیر در اولویت آخر نسبت به دیگر درمان‌ها در مسمومیت با کلسیم بلوکرها قرار دارد؟

الف) گلوکاگن

ب) انسولین – گلوکز - پتاسیم

ج) نوراپی نفرین

د) گلوکونات کلسیم


پاسخ سوال:

از انواع درمانهایی که به صورت اختصاصی در مسمومیت با کلسیم بلوکرها میشود به ترتیب کاربری عبارت است از:

الف) گلوکونات کلسیم

ب) نوراپی نفرین

ج) انسولین – گلوکز - پتاسیم

د) گلوکاگن

کلسیم آنتی دوت اصلی است.

شروع اثر GIK(انسولین – گلوکز - پتاسیم) با تاخیر است بهمین دلیل ابتدا درمان با کاتکولامین‌ها شروع میشود تا اثربخشی GIK شروع شود.

ایراد گلوکاگن افزایش قندخون است که در مسمومیت با کلسیم بلوکرها به دلیل اثر آنها در افزایش قند میتواند مشکل ساز باشد. بنابراین در بین گزینه‌ها گلوکاگن آخرین خط درمانی است.

گزینه الف صحیح است.


برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام اقدام در فردی که مسمومیت با کلسیم بلوکرها دارد منع مصرف دارد؟

الف) ذغال با دوز متعدد

ب) NGT و شستشو

ج) ایپکاک

د) WBI


پاسخ سوال:

برای پاکسازی مسمومیت با کلسیم بلوکرها انواعی از ترفندها قابل استفاده است. برای شستشوی معده باید دقت کرد چرا که گذاشتن لوله NG میتواند واگ بیمار را تحریک کند. بهتر است قبل از گذاشتن NG از آتروپین استفاده شود تا برادیکاردی در بیمار تشدید نشود. با توجه به اینکه مسمومیت با کلسیم بلوکرها جدی است لازم است اگر تصور میشود دارویی در معده وجود دارد با شستشو خارج شود.

در ادامه درمان میتوان از ذغال فعال آنهم در دوزهای متوالی استفاده کرد. درمان با PEG برای داروهای آهسته رهش مفید است.

اما ایپکاک اندیکاسیونی برای استفاده ندارد و نباید استفاده کرد.

گزینه ج کاربرد ندارد.


برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

دیمرکاپرول

سرب از فلزاتی است که هیچ نقش فیزیولوژیکی در بدن ندارد و آنچه در خون و یا ارگان‌های دیگر یافت شود به عنوان سم تلقی می‌شود. مسمومیت با سرب از زمانی در ایران شکل گرفت که تریاک مخلوط با ان از 2 سال قبل در ایران رایج شد. هنوز هم بیمارانی با این مسمومیت وجود دارند که به دلیل درد شکمی و یا کم خونی با تشخیص دیگری در بخشی غیر از بخش مسمومیت بستری شده و تحت درمان قرار می‌گیرند. آشنایی با این مسمومیت برای هر پزشکی که در فیلد اورژانس، داخلی، گوارش، نرولوژی و هماتولوژی کار می‌کند لازم است.

برای دانلود فایل pdf مسمومیت با سرب اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بیماری دارویی قلبی خورده که مشخص نیست. در آزمایشات بیمار موارد زیر دیده می‌شود:

BS= 200

Cr= 0.8

Na= 138

K= 6.4

کدام مسمومیت برای بیمار مطرح است؟

الف) بتابلوکرها

ب) کلسیم بلوکرها

ج) دیگوکسین

د) مخدرها


پاسخ سوال:

در این کیس شاهد وضعیت کلیه طبیعی به همراه افزایش پتاسیم هستیم. این شرایط در مسمومیت با دیگوکسین دیده میشود. مسمومیت با دیگوکسین از تشخیص‌های افتراقی مسمومیت با کلسیم بلوکرها و بتابلوکرهاست. این نظر این تشخیص افتراقی مهم است چون درمان آن کاملا با آنها متفاوت است. از طرفی درمان با کلسیم در مسمومیت با دیژیتال‌ها ممنوع است.

گزینه ج صحیح است.

برای دانلود فایل pdf آموزش مسمومیت با کلسیم بلوکرها اینجا کلیک کنید.


  • بهروز هاشمی دمنه