اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

اورژانس‌ها و مسمومیت‌های دارویی، شیمیایی، گیاهان و گزش حیوانات

بررسی انواع اورژانس‌ها و اقدامات اولیه ای که هر پزشک اورژانس لازم به اجراست و مسمومیت‌های شایع در ایران

۱۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «بیکربنات سدیم» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

مسمومیت با الکل

بیماری با مصرف الکل 28 ساعت قبل و با تاری دید و اسیدوز متابولیک به اورژانس مراجعه میکند. برای بیمار درمان با اتانول و دیالیز شروع میشود. پس از یک نوبت دیالیز و پس از گذشت 2 ساعت از اتمام دیالیز سطح متانول ارزیابی میشود که منفی گزارش میشود. اسیدوز متابولیک ندارد. اما بیمار از تاری دید شکایت دارد. در این بیمار کدام اقدام صحیح است؟

الف) دیالیز مجدد

ب) ادامه درمان با اتانول

ج) درمان با بیکربنات پتاسیم

د) هیچکدام



پاسخ: دیالیز باید تا برقراری شرایط زیر ادامه یابد:

-       تصحیح اختلالات اسید و باز

-       تصحیح علایم سیستمیک

-       متانول کمتر از 20 mg/dL

اختلالات بینایی با اینکه از اندیکاسیون‌های دیالیز هستند اما ممکن است با دیالیز بهبود کامل پیدا نکند. این بیمار درمان گرفته است اما با توجه به اینکه نه متانولی وجود دارد و نه اسیدوز متابولیکی که حکایت از وجود متانول و متابولیت‌هایش باشد نیاز به اقدامی ندارد با اینکه همچنان علامت دار است. علایم این بیماران ممکن است تا حدودی تغییر کند اما اقدامات درمانی ما کفایت میکند. هیچکدام از اقدامات یاد شده ارزشی ندارد.

گزینه د صحیح است.

 


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بیماری با مسمومیت با آمی تریپتیلین به اورژانس وارد میشود. در نوار قلبی بیمار  QRS به میزان 120 msec مشاهده میشود. بیمار هوشیار نیست و اینتوبه میشود. فشارخون بیمار 80/p است.

کدام درمان در این بیمار اولویت درمانی نیست؟

الف) هیپرونتیلاسیون

ب) بیکربنات سدیم

ج) N/S

د) سدیم هیپرتونیک


 

پاسخ: 

درمان این بیمار نیازمند پایداری از نظر فشارخون در کنار کنترل اثرات قلبی داروست. مایع وریدی اولین اقدام برای افت فشارخون است. در کنار آن بیکربنات سدیم میتواند کمک به اثرات قلبی دارو(wide QRS) کند. با توجه به اینتوباسیون بیمار میتوان از اقدام کمکی هیپرونتیلاسیون برای قلیایی کردن در کنار بیکربنات استفاده کرد اما باید احتیاط کرد که بیمار دچار آلکالوز شدید نشود.

اگر عوارض بیکربنات سدیم (آلکالوز شدید) بروز کند اقدام بعدی استفاده از درمان جایگزین، سدیم هیپرتونیک است. این اقدام در مرحله بعدی قابل استفاده است.

گزینه نادرست د است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام جمله در مورد استفاده از بیکربنات سدیم در مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی صحیح نیست؟

الف) دفع این داروها با مصرف بیکربنات افزایش می یابد.

ب) اتصال پروتئینی آنها افزایش می یابد.

ج) اثرات نواری آنها بهبود می یابد.

د) هیپوتانسیون به این درمان پاسخ میدهد.

 


پاسخ:

این داروها قلیا هستند بنابراین استفاده از بیکربنات سدیم نه تنها برای دفع آنها مفید نیست بلکه باعث افزایش بازجذب دارو از نفرون‌ها میشود.

اما استفاده از قلیا اثرات قلبی عروقی همچون Wide QRS و هیپوتانسیون را بهبود میدهد. از طرفی محیط قلیایی باعث اتصال پروتئینی بیشتر دارو و کاهش میزان آزاد دارو شده که میتواند اثرات ناشی از بخش آزاد دارو را کاهش دهد. بنابراین تنها اثرات بیکربنات در مسمومیت به بخش قلبی عروقی و میزان آزاد دارو در خون برمیگردد و در بخش دفع دارو باعث افزایش بازجذب میشود.

پاسخ الف


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

بهترین دارو برای کنترل هیپوتانسیون در مسمومیت با داروهای ضدافسردگی حلقوی چیست؟

الف) نوراپی نفرین

ب) اپی نفرین

ج) دوپامین

د) بیکربنات سدیم



 

پاسخ:

اولین اقدام درمانی در کنترل افت فشارخون در این مسمومیت استفاده از مایع وریدی است. اگر مایع درمانی پاسخ ندهد لازم است درمان با بیکربنات سدیم شروع شود. اگر این درمان نیز موثر نبود نیاز به اینوتروپ و وازوپرسور است. در بین گزینه‌های الف، ب و ج بهترین درمان نوراپینفرین است. دوپامین باعث ترشح کاتکولامین‌های داخلی میشود که در زمان هیپوتانسیون چیزی از آنها در بدن فرد مسموم وجود ندارد. بنابرین بهترین درمان در گزینه‌های یاد شده ابتدا بیکربنات است.

گزینه د صحیح است.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

TCA

داروهای ضدافسردگی حلقوی از داروهایی هستند که با وجود روی کارآمدن SSRIs همچنان ایجاد مسمومیت میکنند. علت درمان بیماری‌هایی بجز افسردگی با این داروهاست.  در قیاس با SSRIs ضد افسردگی‌های حلقوی 15% بیشتر شانس بستری و 5 برابر بیشتر خطر مرگ و میر به همراه دارند. این داروها همچنان در کشورمان باعث مرگ و میر فراوانی هستند.

برای دانلود فایل آموزشی در قالب Pdf اینجا کلیک کنید.

برای دانلود فایل در قالب پاورپوینت آموزشی اینجا کلیک کنید.


  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

آسپیرین

مسمومیت با سالیسیلات‌ها بالاخص آسپیرین به دلیل دسترسی زیاد به آن ممکن است برای هر پزشکی که با بیماران مزمن قلبی و عروقی و یا پزشکانی که در اورژانس‌های بزرگ مشغول به کار هستند برخورد داشته باشند.

فایل آموزشی با آخرین تغییرات آماده شده است. این ویرایش در آذرماه 96 با تغییرات در بخش درمانی صورت گرفته است.

برای دانلود فایل  pdf اینجا کلیک کنید.

برای دانلود فایل پاورپوینت اجرایی اینجا کلیک کنید.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام درمان در تشنج ناشی از سالیسیلات‌ها کاربردی ندارد؟

الف) دکستروز

ب) بیکربنات سدیم

ج) دیازپام

د) کلسیم


پاسخ سوال:

تشنج در مسمومیت با سالیسیلات‌ها ناشی از یکی از علل زیر است:

الف) کمبود قند در مغز علیرغم قند طبیعی در خون

ب) هیپوکلسمی که لازم است با آزمایش تایید شود

ج) اثرات دارو در مغز که با داروهای کنترل کننده تشنج مانند بنزودیازپین‌ها و باربیتورات‌ها قابل کنترل است.

اما جایی برای بیکربنات سدیم نیست.

گزینه ب پاسخ است.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

زن 30 ساله‌ای را با تهوع و استفراغ به اورژانس آورده‌اند. بیمار عنوان میکند که 6 ساعت قبل تعداد 10 عدد استامینوفن 500 بهمراه تعداد نامشخصی از داروهای پدرش که مشکل قلبی داشته را خورده است. در بین داروهای پدر بیمار متورال و آسپیرین وجود دارد. علایم حیاتی بیمار بدین قرار است:

PR= 66/min

BP= 115/65 mmHg

RR= 15/min

SPO2= 97% in room air

BS= 92 mg/dL

 

برای بیمار سطح دارویی ارسال میشود. نتایج بدین قرار است:

Acetaminophen: 70 mg/dL

Salicylate: 55 mg/dL

کدام درمان در این بیمار کاربرد دارد؟

الف) AC

ب) NAC

ج)  NaHCO3

د) گلوکاگن


پاسخ کیس:

در کیس یاد شده مصرف 3 دارو عنوان شده است.

استامینوفن با توجه به زمان گذشته و دوز مصرفی در حد توکسیک نبوده و نیازی به درمان ندارد.

متورال پس از گذشت 6 ساعت با علایمک حیاتی طبیعی و نوار قلبی طبیعی قابل ترخیص است. اما با توجه به اینکه اسمی از تغییرات نواری نیامده است و بیمار داروهای همزمان مصرف کرده است کاندید بستری است.

در مورد مصرف آسپیرین با توجه به سطح بالای سطح درمانی(30 mg/dL) لازم است درمان برای بیمار شروع شود.بیکربنات در بیماران علامتدار لازم است. علایم این بیمار غیراختصاصی است اما با توجه به اینکه سطح سالیسیلات بالای حد ماکزیمم درمانی دارد این علایم به حساب سالیسیلات گذاشته شده و درمان میشود.

گزینه بیکربنات تنها درمانی است که میتواند مفید باشد. دادن شارکول با توجه به گذشت زمان مفید نیست. مسمومیت با استامینوفن رخ نداده که NAC لازم باشد. مسمومیت با بتابلوکری هم رخ نداده که لازم باشد آنتی دوت آن یا همان گلوکاگن شروع شود.

گزینه ج پاسخ درست است.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

کدام گزینه از نتایج درمان با بیکربنات سدیم در مسمومیت با سالیسیلات نیست؟

الف) شیفت دارو از بافت‌ها به خون

ب) افزایش دفع دارو از ادرار

ج) باریک کردن wide QRS در نوار قلبی

د) ممانعت از ورود دارو به مغز

 

پاسخ سوال:

قلیایی کردن باعث یونیزه شدن سالیسیلات‌ها میشود که نفوذ دارو را به بافت‌های چرب که برای ورود نیازمند مولکول غیر یونیزه هستند مانند مغز کاهش می یابد. از طرفی قلیایی کردن باعث شیفت دارو از بافت‌ها به خون میشود.

عملکرد قلیایی کردن یونیزه شدن دارو در ادرار به واسطه قلیایی بودن ادرار است که از بازجذب دارو ممانعت میکند.

با توجه به اینکه هیچگونه اثرات قلبی به شکل تغییر در هدایت قلبی و تغییرات نواری در مسمومیت با سالیسیلات‌ها دیده نمیشود لذا درمان با بیکربنات سدیم اثری در این بخش ندارد.

گزینه ج پاسخ است.

  • بهروز هاشمی دمنه
  • ۰
  • ۰

باربیتورات‌ها

باربیتورات‌ها دسته‌ای مجزا از آرام‌بخش‌ها و خواب آورها هستند که برخلاف بنزودیازپین‌ها بسیار مرگبار هستند.  فنوباربیتال‌ از دسته داروهایی است که به عنوان ضدتشنج در کودکان و گاهی بزرگسالان استفاده می‌شوند. دسترسی افراد به این دارو باعث اقدام به خودکشی در افرادی شده که به این دارو دسترسی داشته و تمایل به انجام خودکشی بدون درد دارند! بهمین دلیل یکی از داروهای رایج در کادر درمانی است.
برای آشنایی با مسمومیت با فنوباربیتال اینجا کلیک کنید. 

  • بهروز هاشمی دمنه